Multiple sclerose (MS) is een chronische inflammatoire aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS) en maakt deel uit van de zogenaamde auto-immuunaandoeningen. Bij deze aandoeningen valt het immuunsysteem de eigen structuren van het lichaam aan.
In het geval van MS valt het immuunsysteem het laagje (myeline) aan dat de zenuwvezels (neuronen) in de hersenen en het ruggenmerg omringt. Myeline bedekt de zenuwvezels, isoleert ze en zorgt voor een effectieve communicatie tussen het CZS en de spieren; hierdoor wordt een goede coördinatie van bewegingen verzekerd. De aantasting van de myelineschede, die ontstaat door een langdurig ontstekingsproces, belemmert de communicatie tussen het CZS en de spieren, waardoor de informatie de plaats van bestemming niet meer bereikt of maar gedeeltelijk.
Deze ontstekingsprocessen kunnen in verschillende delen van de hersenen en het ruggenmerg optreden, waardoor MS zich met diverse karakteristieke symptomen manifesteert en zich van patiënt tot patiënt heel anders ontwikkelt. Er zijn drie verschillende vormen van MS:
RRMS, relapsing-remitting MS: de meest voorkomende vorm van MS, treft 80% van de patiënten. De aandoening wordt gekenmerkt door perioden van opflakkeringen gevolgd door een volledige of gedeeltelijke remissie (perioden zonder symptomen).
SPMS, secundair progressieve MS: de tweede fase van RRMS die bij bijna 50% van de patiënten optreedt. De handicap ontwikkelt zich verder en gaat bij sommigen gepaard met nieuwe opflakkeringen, of ontwikkelt zich bij anderen onafhankelijk van de opflakkeringen.
PPMS, primair progressieve MS – De zeldzaamste vorm van MS, die 10% tot 15% van de patiënten treft en wordt gekenmerkt door een verslechtering van de handicap over verloop van tijd. De laesies of het functieverlies die eruit resulteren, zijn onomkeerbaar en permanent.
De terugkerende MS (RRMS), in het Engels Relapsing MS (RRMS), manifesteert zich door de zogenaamde opflakkeringen, die op onregelmatige tijdstippen optreden. Een opflakkering kan zowel 24 uur als een week duren, en gepaard gaan met de typische symptomen van de aandoening. Er is alleen sprake van een ‘nieuwe opflakkering’ wanneer de vorige opflakkering minstens 30 dagen ervoor is opgetreden. Patiënten kunnen vaak maanden of zelfs jaren zonder symptomen blijven. RRMS is de meest voorkomende vorm van multiple sclerose en treft ongeveer 80% van de patiënten.
Een ander kenmerk van RRMS: meestal verdwijnen de symptomen volledig na een opflakkering. De artsen spreken dan van volledige remissie. Als de symptomen niet volledig verdwijnen, is er sprake van een gedeeltelijke remissie. De gevolgen zijn dan blijvende functionele tekortkomingen; deze problemen komen veel voor in de verder gevorderde stadia van de aandoening.
Een andere vorm van multiple sclerose is de secundair progressieve MS - SPMS. Deze vorm wordt vaak het tweede stadium van de aandoening genoemd, omdat het zich bij bijna de helft van de patiënten manifesteert na een relapsing/remitting MS (RRMS) en maar zelden voorkomt in het vroege stadium. SPMS wordt gekenmerkt door een continue (progressieve) evolutie van de handicap. Dat wil zeggen dat de symptomen en stoornissen verder toenemen, onafhankelijk van de opflakkeringen, en dat de patiënten er blijvende last van ondervinden in hun dagelijks leven. Hoewel de opflakkeringen ook voorkomen bij SPMS zijn ze steeds zeldzamer naarmate de ziekte evolueert.
De minst voorkomende vorm van multiple sclerose is Primair Progressieve MS - PPMS. Deze vorm treft tussen 10% en 15% van de patiënten en vooral degenen bij wie de aandoening na hun 40e levensjaar is opgetreden. PPMS kent de karakteristieke opflakkeringen niet. In dit geval evolueert de aandoening voortdurend. De evolutie kan traag zijn en de symptomen nogal diffuus en verschillend. De ermee gepaard gaande laesies of het functieverlies zijn onomkeerbaar en de patiënt raakt steeds meer gehinderd in zijn dagelijks leven. Een kenmerkend teken van PPMS is de aanwezigheid van meerdere laesies in het ruggenmerg. Veel patiënten krijgen relatief snel problemen met het stappen.
De drie vormen van multiple sclerose kennen verschillende manifestaties en evoluties, maar de symptomen lijken erg op elkaar. Zo kan de waarneming van sensaties in de armen en in de benen worden verstoord. Bij een ontsteking van de oogzenuw kan het gezichtsvermogen aangetast worden, alsof er een mist voor het oog hangt. Dit kan tevens resulteren in dubbel of wazig zicht. Motorische stoornissen zijn andere mogelijke symptomen van MS. Veel patiënten lijden ook aan ernstige vermoeidheid of concentratieproblemen. Karakteristieke symptomen van multiple sclerose:
Gezichtsstoornissen
Gebrek aan concentratie
Spraakstoornissen
Sterke vermoeidheid
Incontinentie
Spierzwakte
Sensatiestoornissen
Verminderde mobiliteit
Ligue Belge de la sclérose en Plaques Communauté Fraçaise ASBL
Lublin FD, Reingold SC, Cohen JA, et al. Defining the clinical course of multiple sclerosis: the 2013 revisions. Neurology. 2014;83(3):278–286. doi:10.1212/WNL.0000000000000560
R.E. : Pharm E. De Bruyne - M-BE-00001317 - Created on 12/04/2022
De informatie op deze site is bedoeld voor een breed publiek en kan productdetails of andere informatie bevatten die niet van toepassing of geldig is in uw land. Wij maken u erop attent dat wij geen enkele verantwoordelijkheid nemen voor het benaderen van deze informatie, die mogelijk niet in overeenstemming is met geldende juridische procedures, wet- en regelgeving, registraties of gebruiken in uw land.